Μαστίχα Χίου: Σύμφωνα με την παράδοση προήλθε από θαύμα!

Μαστίχα ονομάζεται η αρωματική φυσική ρητίνη που εξάγεται από το μαστιχόδεντρο, γνωστό και ως σκίνος.

Καλλιεργείται παραδοσιακά στο νησί του Αιγαίου Πελάγους που ονομάζεται Χίος.

Η Μαστίχα Χίου παράγεται σε “σταγόνες” ή “δάκρυα”.

Πώς γίνεται η συλλογή της Μαστίχας;

Η συλλογή της μαστίχας γίνεται με παραδοσιακό τρόπο.

Εργάτες ισοπεδώνουν το χώρο γύρω από το δέντρο και σκίζουν τον κορμό του δέντρου σε συγκεκριμένα σημεία.

Έτσι, η Μαστίχα Χίου αρχίζει να ρέει και αφού σταθεροποιηθεί σε 15 μέρες, είναι έτοιμη προς συλλογή.

Αυτή η διαδικασία γίνεται από το Δεκαπενταύγουστο μέχρι τα μέσα Σεπτεμβρίου.

Κατόπιν, το προϊόν περνάει από κόσκινο, πλένεται και καθαρίζεται επιμελώς, κομμάτι-κομμάτι, και προωθείται στο εμπόριο.

Πώς δημιουργήθηκαν τα δάκρυα της Μαστίχας κατά την παράδοση;

Σύμφωνα με την παράδοση της Χίου, οι σκίνοι άρχισαν να δακρύζουν όταν μαρτύρησε ο Άγιος Ισίδωρος από τους Ρωμαίους, περί το 250 μ.Χ.

Οι Ρωμαίοι κυνήγησαν τον Άγιο Ισίδωρο επειδή ήταν Χριστιανός. Για να ξεφύγει, τράπηκε σε φυγή κοντά στο χωριό Μεστά, που σήμερα χαρακτηρίζεται ως παραδοσιακός οικισμός της Χίου.

Εκεί, εμφανίστηκε ένας λευκός ίππος τον οποίο καβάλησε ο Ισίδωρος και έφτασε ως τα Νότια χωριά της Χίου. Ωστόσο, είχε τραυματιστεί τόσο σοβαρά που δεν του απέμεινε αντοχή και έκατσε κάτω από ένα σκίνο.

Ο σκίνος λυπήθηκε τόσο πολύ για τα βασανιστήρια του Ισίδωρου και άρχισε να δακρύζει. Τα δάκρυα του ευωδίασαν και τότε δημιουργήθηκε το «δάκρυ του Αγίου Ισιδώρου» που μέχρι σήμερα το ονομάζουμε μαστίχα Χίου.

Η μαστίχα στην Αρχαιότητα

Η πρώτη αναφορά πραγματικών “δακρύων” μαστίχας έγινε από τον Ιπποκράτη, ο οποίος χρησιμοποιούσε τη μαστίχα για την αποτροπή των πεπτικών προβλημάτων, των κρυωμάτων και ως φρεσκάρισμα για την αναπνοή.

Οι Αιγύπτιοι χρησιμοποιούσαν τα δάκρυα για την ταρίχευση των νεκρών.

Οι Ρωμαίοι και οι Τούρκοι έφτιαχναν οδοντογλυφίδες από ξύλο σκίνου για να καθαρίζουν και να λευκαίνουν τα δόντια τους.

Η μαστίχα Χίου στη σημερινή εποχή

Στη σημερινή εποχή η πιο ευρεία χρήση της είναι ως τσίχλα ή συστατικό για τη ζαχαροπλαστική, καθώς και για την παραγωγή λικέρ Μαστίχας.

Τα τελευταία χρόνια, η μαστίχα χρησιμοποιείται ιδιαίτερα στην Ελλάδα για την παραγωγή καλοκαιρινών Κοκτέιλ.

Η Μαστίχα Χίου χρησιμοποιείται επίσης ως πρόσθετη ύλη στην παρασκευή γλυκών, ζαχαρωτών και αρωματικών αρτοσκευασμάτων.

Το δημοφιλέστερο γλυκό που περιέχει μαστίχα είναι το λεγόμενο υποβρύχιο μαστίχα, το οποίο παραδοσιακά σερβίρεται ως γλυκό του κουταλιού βουτηγμένο μέσα σε ένα ποτήρι με νερό.

Γιατί η Μαστίχα ευδοκιμεί μόνο στη Χίο;

Οι ελάχιστες βροχοπτώσεις, η μεγάλη ηλιοφάνεια και η ασβεστολιθική σύσταση του εδάφους, αποτελούν το ιδανικό περιβάλλον ευδοκίμησης του φυτού.

Η Μαστίχα ευδοκιμεί κυρίως σε 24 χωριά της Νοτιοδυτικής Χίου που ονομάζονται Μαστιχοχώρια.

Πότε ξεκινάει η καλλιέργεια της Μαστίχας;

Στα μέσα του Σεπτέμβρη αρχίζει το μάζεμα της μαστίχας.

Στις αρχές του Νοέμβρη, οι γεωργοί τοποθετούν τα μαστίχια μέσα σε βαρέλι με νερό για να αρχίσει ο καθαρισμός τους.
Τέλος, λιπαίνουν τα χωράφια και συνεχίζουν με το καθάρισμα της μαστίχας.

Το μαστίχι αποτελούσε και αποτελεί μία πολύ σημαντική πηγή εσόδων για το νησί της Χίου.

Ποιες είναι οι ευεργετικές ιδιότητες της Μαστίχας;

Σύμφωνα με μελέτες που έγιναν από ειδικούς, η μαστίχα της Χίου διαθέτει αντιβακτηριακές, αντιοξειδωτικές, και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες, έχοντας επίσης την ικανότητα να μειώνει τα λιπίδια και τη γλυκόζη στο αίμα.

Ωστόσο, φημίζεται περισσότερο για την ανακούφιση που προσφέρει στο στομάχι και στο γαστρεντερικό σύστημα.

Επιπλέον, χρησιμοποιείται για δερματικά προβλήματα, καθώς έχει επουλωτική δράση.

Τελευταίες έρευνες έδειξαν ότι η Μαστίχα Χίου έχει επίσης αντικαρκινική δράση.

Από το 2015 έχει εγκριθεί από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων ως φυσικό φάρμακο για την επούλωση δερματικών παθήσεων, καθώς και για γαστρεντερολογικές παθήσεις, όπως είναι η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση.

Σήμερα, στα φαρμακεία, η μαστίχα πωλείται σε μορφή σκόνης.

Μπορεί η μαστίχα να καλλιεργηθεί σε άλλο μέρος του κόσμου;

Πολλοί προσπάθησαν να καλλιεργήσουν τη μαστίχα Χίου στον τόπο τους αλλά οι προσπάθειές τους ήταν άκαρπες, αφού ο σχίνος δίνει τη Μαστίχα μόνο σε συγκεκριμένες περιοχές.

Ακόμη και στη Χίο, ευδοκιμεί μόνο στη νότια πλευρά της νήσου και ιδιαίτερα στα Μαστιχοχώρια που είναι τα εξής:

Λιθί, Βέσσα, Ελάτα, Μεστά, Ολύμποι, Αρμόλια, Καλαμωτή, Πατρικά, Φλάτσια, Νένητα, Βουνό, Κοινή, Παγίδα, Καταρράκτης, Έξω Διδύμα, Μέσα Διδύμα, Μερμήγκι, Θολοποτάμι, Καλλιμασιά, Νεοχώρι, Θυμιανά, Βαβίλοι, Άγιος Γεώργιος Συκούσης και Πυργί.

Εκτός Χίου, υπάρχει περιορισμένη παραγωγή μαστίχας στη χερσόνησο του Τσεσμέ στην Τουρκία.

ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Σπιτικό Γιαούρτι: Συνταγή Για Παραδοσιακό Γιαούρτι Με Πέτσα!