Οι θρύλοι του Αμαζονίου αντικατοπτρίζουν την επιρροή των αυτόχθονων πληθυσμών στον πλούσιο πολιτισμό της περιοχής, παραδόσεις που ευτυχώς, μεταδίδονται από γενιά σε γενιά.
Άλλωστε είναι γεγονός ότι η λαογραφία του Αμαζονίου είναι μια από τις πλουσιότερες στη Βραζιλία, χάρη στον πλούτο και τον όγκο των ιστοριών.
Πάμε λοιπόν να γνωρίσουμε 11 μύθους των Ινδιάνων του Αμαζονίου που ζουν στην Βραζιλία!
Ο θρύλος της Ιάρα
Ο θρύλος της Ιάρα είναι σίγουρα ένας από τους πιο γνωστούς και πιο διαδεδομένους θρύλους του Αμαζονίου.
Η Ιάρα ήταν μια όμορφη Ινδιάνα πολεμίστρια, της οποίας η ομορφιά και το θάρρος προκάλεσαν τον φθόνο των αδελφών της.
Την ζήλευαν τόσο πολύ που αποφάσισαν να τη σκοτώσουν.
Ωστόσο, δεν υπολόγισαν ότι η Ιάρα ήταν επιδέξια πολεμίστρια και αντί να την σκοτώσουν τους σκότωσε αυτή.
Φοβούμενη την αντίδραση της φυλής της, η Ιάρα αποφάσισε να φύγει. Παρόλα αυτά, ο πατέρας της κατάφερε να την βρει και να την τιμωρήσει, πετώντας την στο ποτάμι.
Όμως, λόγω της αθωότητας της, τα ψάρια την έσωσαν από πνιγμό και την μεταμόρφωσαν σε γοργόνα.
Σύμφωνα με το μύθο, το τραγούδι της μαγεύει τους ψαράδες και όσοι καταφέρνουν να ξεφύγουν επηρεάζονται από μια τρέλα που μόνο οι Σαμάνοι (Ιερέας-γιατρός-μάγος σύμφωνα με την λατρεία του Σαμανισμού) μπορούν να θεραπεύσουν.
Ο Θρύλος του Μπότο
Ένας από τους δημοφιλέστερους θρύλους στον Αμαζόνιο είναι ο θρύλος του Μπότο.
Μάλιστα, σήμερα υπάρχει μια πασίγνωστη έκφραση στην Βραζιλία που αναφέρεται σε αυτόν τον μύθο και είναι η εξής: «γιος ή κόρη του Μπότο»; Το γιατί θα το δείτε παρακάτω.
Πρόκειται για το ροζ δελφίνι του Αμαζονίου που ονομάζεται Μπότο και κατά την διάρκεια της νύχτας, κυρίως στις γιορτές, μεταμορφώνεται σε ένα όμορφο αγόρι και βγαίνει στην στεριά για να βρει όμορφες κοπέλες.
Αφού τις σαγηνεύει τις ρίχνει στο κρεβάτι, τις αφήνει έγκυες και εξαφανίζεται.
Με άλλα λόγια, οι μεγάλοι έπλασαν αυτόν τον μύθο για να δώσουν μια εξήγηση στα παιδιά που δεν ήταν αναγνωρισμένα από τον πατέρα.
Ωστόσο, ο Μπότο έχει και την θετική του πλευρά.
Ο θρύλος λέει ότι ο Μπότο σώζει γυναίκες που πέφτουν στα γλυκά νερά του Αμαζονίου και τις μεταφέρει στην όχθη του ποταμού.
Ο θρύλος του γιγάντιου μαύρου φιδιού (Ανακόντα)
Το Cobra Grande ή Boiúna (Μποιούνα), αναπαριστά το γιγάντιο φίδι του Αμαζονίου, Ανακόντα.
Σύμφωνα με το μύθο, το Μποϊούνα είναι ένα τεράστιο φίδι που κατά καιρούς, φεύγει από το δάσος και ρίχνεται στο ποτάμι.
Το μονοπάτι κατά μήκος του οποίου περνά, μετατρέπεται σε υδάτινο ρέμα.
Αυτό το φίδι εκτός από το να καταβροχθίζει ζωντανά όντα είναι ικανό να αναποδογυρίζει βάρκες που πλέουν στον Αμαζόνιο.
Ο Μποϊούνα είχε δύο παιδιά, τη Μαρία Κανινάνα και τον Ονοράτο, δίδυμα που αντιπροσώπευαν το κακό και το καλό αντίστοιχα.
Η Μαρία Κανινάνα (Caninana) είχε κακή ψυχή όπως ο πατέρας της και γύριζε ανάποδα τις βάρκες.
Ο Ονοράτο (Honorato) από την άλλη, ήταν καλός. Αφού κέρδισε την αδερφή του σε μια μονομαχία, ζήτησε από μια φυλή να τον απαλλάξει από την κατάρα που τον μεταμόρφωσε σε φίδι και να γίνει άνθρωπος. Έτσι και έγινε λοιπόν.
Θρύλος της Vitória Régia
Ένας από τους πιο όμορφους θρύλους του Αμαζονίου, είναι ο περίφημος ο θρύλος της Vitória Régia (Βικτόρια Ρέτζια).
Σύμφωνα με τον μύθο, η όμορφη Ινδιάνα Νάγια ήταν νέα και ονειρευόταν μια μέρα να αγγίξει το φεγγάρι.
Έτσι άρχισε να σκαρφαλώνει στα δέντρα και στα βουνά μήπως και τα καταφέρει.
Ωστόσο, επέστρεφε στο σπίτι απογοητευμένη αφού όλες οι προσπάθειες της ναυάγησαν.
Ώσπου, ένα βράδυ, έφυγε από το χωριό για το ποτάμι για να προσπαθήσει ακόμη μια φορά να πραγματοποιήσει το όνειρό της.
Τότε, είδε το φεγγάρι να καθρεφτίζεται στα νερά του ποταμού. Η Νάγια πίστεψε ότι ήταν αληθινό και βούτηξε μέσα σε αυτό με αποτέλεσμα να πνιγεί και να μην γυρίσει ποτέ στην επιφάνεια.
Το φεγγάρι λυπήθηκε τόσο πολύ για τον άδικο χαμό της που μεταμόρφωσε τη Νάγια σε ένα γιγάντιο λουλούδι του Αμαζονίου, τα πέταλα του οποίου ανοίγουν κάθε βράδυ για να την υποδεχθούν.
Πρόκειται για ένα νούφαρο, νυχτολούλουδο του Αμαζόνα,που ονομάζεται Βικτώρια Ρέτζια και σήμερα θεωρείται το σύμβολο του ποταμού.
Ο μύθος του ποταμού Αμαζόνα
Ένας όμορφος γηγενής θρύλος εξηγεί τη δημιουργία του μαγευτικού ποταμού Αμαζονίου.
Η ιστορία λέει ότι δύο ερωτευμένοι νέοι ζούσαν στο δάσος.
Αυτή, ονομαζόταν Σελήνη, ήταν ντυμένη με ασημένια ρούχα και ήταν η ιδιοκτήτρια της νύχτας.
Ενώ αυτός, ονομαζόταν Ήλιος, ήταν πάντα ντυμένος με χρυσά ρούχα και είχε στην κατοχή του τη ημέρα.
Αυτοί οι δύο νέοι δεν μπορούσαν να παντρευτούν, γιατί ο κόσμος θα τελείωνε.
Για αυτόν τον λόγο, η Σελήνη έκλαιγε μια μέρα και μια νύχτα με τόση θλίψη που τα δάκρυα της έφτασαν στη θάλασσα, η οποία με τη σειρά της δεν τα δέχτηκε.
Τότε τα δάκρυα της Σελήνης έπεσαν στην κοιλάδα και σχημάτισαν τον μεγαλύτερο ποταμό του κόσμου σε όγκο νερού που είναι γνωστός ως Αμαζόνιος.
Ο μύθος του Γκουαρανά
Το γκουαρανά (Guaraná) είναι ένα φυτό που ευδοκιμεί στα τροπικά δάση του Αμαζονίου και έχει ευεργετικές ιδιότητες.
Σύμφωνα με τον μύθο, ένα ζευγάρι Ινδιάνων ευλογήθηκε από τον θεό του κεραυνού, Τούπα, με έναν γιο που ήταν αγαπητός σε όλους στη φυλή.
Ωστόσο, ο Τζουρουπαρί (Jurupari), θεός του κακού και του σκότους, ζήλεψε το παιδί και ορκίστηκε ότι μια μέρα θα το σκότωνε.
Δυστυχώς, η εκδίκηση ολοκληρώθηκε όταν το αγόρι έπαιζε στο δάσος και το δάγκωσε ο Τζουρουπαρί (Jurupari) μεταμορφωμένος σε φίδι.
Ακολουθώντας τη συμβουλή του θεού του κεραυνού, Τούπα, οι γονείς του έθαψαν τα μάτια του στο δάσος του Αμαζονίου.
Τότε γεννήθηκε το γκουαρανά, ένας καρπός με μαύρους σπόρους που περιβάλλεται από λευκό δέρμα και μοιάζει με ανθρώπινο μάτι.
Θρύλος του Πιραρουκού (Pirarucu)
Ο Πιραρουκού ήταν ένας Ινδιάνος πολεμιστής με κακή καρδιά που συνήθιζε να ασκεί κριτική στους θεούς.
Μια μέρα που απουσίαζε ο πατέρας του, ο αρχηγός της φυλής, πήρε ομήρους άλλους ινδιάνους από το χωριό και τους σκότωσε.
Έτσι, ο θεός Τούπα κάλεσε τον θεό των ανέμων και αγγελιοφόρο του να ρίξει τον πιο ισχυρό κεραυνό, ενώ η Γιουρουραρουασού (Iururaruaçu) θεά των χειμάρρων, έριξε μια ισχυρή καταιγίδα πάνω από το Πιραρουκού.
Αυτό συνέβη όταν ο Πιραρουκού πήγε για ψάρεμα. Παρόλο που προσπάθησε να δραπετεύσει, ο Pirarucu χτυπήθηκε στην καρδιά από τον κεραυνό.
Στη συνέχεια έπεσε στα βάθη του ποταμού και αφού μεταμορφώθηκε σε τεράστιο ψάρι τρομοκρατούσε την περιοχή για πολύ καιρό.
θρύλος της Κουρουπίρα (Curupira)
Ο μύθος του Κουρουπίρα (Curupira) είναι ένας από τους θρύλους του Αμαζονίου που δείχνουν τη σχέση σεβασμού μεταξύ των Ινδιάνων και της φύσης.
Ο Κουρουπίρα είναι φύλακας των δασών και των ζώων, έχει κόκκινα μαλλιά που μοιάζουν με φλόγα και πόδια γυρισμένα προς τα πίσω για να φοβίζει και να ξεγελάει όσους θέλουν να καταστρέψουν τη φύση.
Εκδικείται τους κυνηγούς παρασύρονας τους σε μια παγίδα ή αχρηστεύοντας τα όπλα τους.
θρύλος του Ουιραπούρου (Uirapuru)
Το Uirapuru είναι ένα πουλί του Αμαζονίου που φημίζεται για το όμορφο κελάηδημα του.
Σύμφωνα με τον μύθο ο Ουιραπούρου ήταν ένας ινδιάνος που ερωτεύτηκε την γυναίκα του αρχηγού της φυλής.
Έχοντας επίγνωση του απαγορευμένου πάθους, ζήτησε από τον θεό Τουπά να τον μεταμορφώσει σε πουλί για να συνοδεύει την αγαπημένη του, χωρίς να τον βλέπουν.
Έτσι λοιπόν, ο άντρας μεταμορφώθηκε στο όμορφο κόκκινο πουλί του οποίου το τραγούδι ήταν μοναδικό.
Σκοπός του ήταν να τον ακούσει η γυναίκα και να ερωτευτεί μαζί του.
Ωστόσο, αυτός που τον άκουσε ήταν ο αρχηγός, ο οποίος πήγε βαθιά στο δάσος για να τον αιχμαλωτίσει.
Ο αρχηγός χάθηκε και δεν επέστρεψε ποτέ στη φυλή, ενώ το πουλί, μέχρι σήμερα τραγουδάει σε μια προσπάθεια να κάνει την αγαπημένη του να τον αναγνωρίσει!
Θρύλος της Μανιόκα
Ένας άλλος δραματικός θρύλος του Αμαζονίου είναι ο θρύλος της Μανιόκα, που αφηγείται την ιστορία της Ινδιάνας Μάνη (Mani).
Το κορίτσι ήταν πολύ όμορφο, χαρούμενο και είχε λευκό δέρμα.
Μια μέρα, η Μάνη αρρώστησε και, παρά τις τελετουργίες του Σαμάνου, πέθανε.
Έτσι, η μικρή Ινδιάνα θάφτηκε στη δική της καλύβα.
Αποκαρδιωμένοι οι γονείς πότισαν τον χώρο με τα δάκρυα τους.
Ώσπο μια μέρα, φύτρωσε ένα φυτό που η ρίζα του ήταν καστανή από έξω και άσπρη από μέσα, όπως το δέρμα της Μάνης.
Προς τιμήν της, το φυτό ονομάστηκε Manioca, μια λέξη που προέρχεται από το όνομα της μικρής ινδιάνας Μάνης και την λέξη Oca που σημαίνει καλύβα.
Η Μανιόκα είναι μια ρίζα που προέρχεται από τη Νότια Αμερική και καλλιεργείται από την αρχαιότητα. Είναι επίσης γνωστή ως Κασάβα.
Θρύλος του Ασαί (Açaí)
Ο θρύλος του Açaí λέει ότι, σε μια περίοδο μεγάλης πείνας, ο αρχηγός διέταξε να θυσιαστούν όλα τα μωρά που γεννήθηκαν για να έχουν τροφή για τη φυλή.
Ωστόσο, η κόρη του, Ιάσα (Iaçã), είχε επίσης έναν γιο και έπρεπε να ακολουθήσει την εντολή του πατέρα της.
Υπέφερε τόσο πολύ, ώσπου μια μέρα άκουσε μια κραυγή και βγαίνοντας από την καλύβα, είδε τον γιο της κοντά σε έναν φοίνικα.
Παρόλο που έτρεξε να τον αγκαλιάσει, όταν έφτασε είχε εξαφανιστεί.
Τότε η Ιάσα αγκάλιασε τον φοίνικα και έκλαψε τόσο πολύ που πέθανε από την στεναχώρια της.
Την επόμενη μέρα, ο φοίνικας παρήγαγε νόστιμους μοβ καρπούς που έσωσαν τη φυλή από την πείνα.
Οι καρποί ονομάστηκαν Açaí, δηλαδή Iaçã με αντίθετη φορά, ως φόρο τιμής στη νεαρή γυναίκα.
Ασαί είναι ένα φρούτο του Αμαζονίου, το οποίο θεωρείται ”superfood” πλούσιο σε αντιοξειδωτικά και έχει πολλές ευεργετικές ιδιότητες.