Άρπυιες: οι αγγελιοφόροι του Κάτω κόσμου!

Οι Άρπυιες ήταν φανταστικά πλάσματα της ελληνικής μυθολογίας, που είχαν σώμα πτηνού και γυναικείο κεφάλι.

Σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία, ήταν κόρες του θεού του υγρού στοιχείου, Θαύμαντα και της Ωκεανίδας Ηλέκτρας.

Η εκδοχή του Ομήρου και ο συμβολισμός τους

Σύμφωνα όμως με τον Όμηρο, η Άρπυια ήταν μία, γνωστή με το όνομα Ποδάργης.

Στα Ομηρικά Έπη, η Ποδάργης ζευγάρωσε με τον Ζέφυρο, την προσωποποίηση του δυτικού ανέμου, φέρνοντας στη ζωή τα περίφημα για την ταχύτητα τους αθάνατα άλογα του Αχιλλέα, τον Ξάνθο και τον Βαλίο.

Ενώ ο λυρικός ποιητής Στησίχορος αναφέρει ότι η Άρπυια γέννησε τα άλογα των Διοσκούρων, οι οποίοι ήταν οι θεοί του φωτός.

Οι Άρπυιες συμβόλιζαν τους ανέμους και για αυτό πριν κάνουν την εμφάνιση τους ακουγόταν πάντα μία δυνατή βουή.

Μάλιστα, στην Κρήτη συμβόλιζαν τον ανεμοστρόβιλο.

Αγγελιοφόροι του Κάτω Κόσμου

Οι Άρπυιες, είχαν την υποχρέωση να παραδίδουν τους εγκληματίες και όσους γενικά παρέβαιναν τους νόμους στις Χθόνιες θεότητες, που ήταν γνωστές ως Ερινύες. Υπάρχει και η εκδοχή που υποστηρίζει ότι ήταν αγγελιοφόροι του θεού Πλούτωνα (Άδης).

Αντίθετα, η αδερφή τους Ίριδα, θεά του ουράνιου τόξου, ήταν η αγγελιοφόρος των Ολύμπιων θεών.

 Το όνομα τους σημαίνει «αυτές που αρπάζουν» και προέρχεται από την αρχαία ελληνική λέξη άρπαξ, στα νεοελληνικά αρπάζω – αρπαγή.

Οι Άρπυιες ζούσαν στην άκρη του κόσμου και συχνά έκαναν επιθέσεις σε ανθρώπους, αρπάζοντας κυρίως παιδιά και ανθρώπινες ψυχές.

Μάλιστα, οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν ότι οι ναυτικοί που δε γυρνούσαν πίσω είχαν αρπαχτεί από αυτά τα μυθικά τέρατα.

Οι Αργοναύτες ελευθερώνουν τον Φινέα

Στο έργο «Αργοναυτικά» οι Άρπυιες περιγράφονται από τον Απολλώνιο τον Ρόδιο ως τιμωροί σταλμένοι από τον Δία επειδή ο Μάντης Φινέας αποκάλυπτε τις προθέσεις του στους ανθρώπους. 

Αφού τον τύφλωσε, τον καταδίκασε να μην μπορεί να φάει βάζοντας τις Άρπυιες να αρπάζουν το φαγητό του.

Τελικά, ο Ζήτης και ο Κάλαις, οι δύο φτερωτοί γιοι του Βορέα βοήθησαν τον Φινέα να απαλλαγεί από τις Άρπυιες.

Ωστόσο, δεν τις σκότωσαν αφού επενέβη η αδερφή τους Ίριδα, η οποία υποσχέθηκε στα δύο αδέρφια ότι οι Άρπυιες θα αφήσουν ήσυχο τον Φινέα.

Μάλιστα, σύμφωνα με μία εκδοχή, μαζί με τους αργοναύτες ήταν και ο θεός της Ιατρικής Ασκληπιός, ο οποίος έδωσε ξανά στον Φινέα το φως του.

Οι Άρπυιες σήμερα

Σήμερα, το μεγαλύτερο αρπακτικό πτηνό στον κόσμο ονομάζεται Άρπυια και ζει στη Λατινική Αμερική και κυρίως στη Βραζιλία. Πρόκειται για έναν τεράστιο αετό που φημίζεται για το χαρακτηριστικό του λοφίο. 

Οι λατινικές επιστημονικές ονομασίες του γένους Harpia, όπως επίσης και του είδους Harpyja, είναι ευθεία απόδοση της ελληνικής λέξης Άρπυια.