Γνωρίζατε ότι ο περίφημος λαϊκός χορός της Νότιας Ιταλίας που ονομάζεται Ταραντέλα Πίτσικα έχει ελληνική προέλευση;
Γνωστή και ως «ο χορός της αράχνης», η Tarantella προέρχεται από την Ιταλική λέξη tarantola, που σημαίνει «Tαραντούλα».
Η λέξη tarantola (ταραντόλα) πήρε το όνομά της από την πόλη Τάραντα που βρίσκεται στην Απουλία.
Οι κάτοικοι αυτής της πόλης πίστευαν ότι το δάγκωμα της τοπικής αράχνης λύκου (Ταραντούλα) ήταν δηλητηριώδες και οδηγούσε σε μια κατάσταση, γνωστή ως Ταραντισμός.
Τι είναι η Ταραντέλα;
Η Ταραντέλα είναι ένας τελετουργικός χορός έκστασης που συνδέεται με το φαινόμενο του ταραντισμού. Πρόκειται για μια μορφή κρίσης – μανίας που καταλάμβανε όποιον τσιμπούσε η τοπική αράχνη λύκος.
Μύθος;
Σε αυτή την περίπτωση, ακολουθούσε μουσικός εξορκισμός από μουσικούς που επισκέπτονταν τον ασθενή.
Αφού έκαναν ένα κύκλο γύρω από τον ασθενή άρχισαν να παίζουν μουσική. Τότε ο ασθενής που βρισκόταν μέσα στον κύκλο άρχισε να χορεύει με σπασμωδικές κινήσεις που αντιστοιχούσαν στις κινήσεις της αράχνης.
Πολλές φορές ο χορός κρατούσε μέχρι και 3 μέρες ενώ η μουσική γινόταν ολοένα και εντονότερη.
Με αυτόν τον τρόπο, πίστευαν ότι θεραπεύεται το δηλητηριώδες τσίμπημα της ταραντούλας.
Ωστόσο, επρόκειτο για έναν μύθο αφού το δηλητήριο της Ταραντούλας δεν είναι θανατηφόρο για τον άνθρωπο. Κάπως έτσι λοιπόν γεννήθηκε η Ταραντέλα που συμβολίζει την απελευθέρωση από τις οδύνες.
Κοινωνικό φαινόμενο;
Κάποιοι ισχυρίζονται ότι η αράχνη συμβόλιζε την καταπίεση που υπέστησαν οι γυναίκες στον Ιταλικό Νότο τον 17ο αιώνα από την ανδροκρατούμενη κοινωνία, ενώ ο χορός την απελευθέρωση της γυναίκας.
Θρησκευτικό φαινόμενο;
Επίσης, ο χορός Ταραντέλα σχετίστηκε με κάποια μορφή αντίστασης στην καταπίεση που ασκούσε ο Παπισμός της ρωμαιοκαθολικής εκκλησίας απέναντι σε κάθε Διονυσιακή και παγανιστική τελετή.
Η συσχέτιση με την Αρχαία Ελλάδα
Μάλιστα, υπάρχουν εικασίες ότι η Ταραντέλα Πίτσικα προέρχεται από τα Διονυσιακά τελετουργικά της αρχαίας Ελλάδας.
Αρκετές κινήσεις θυμίζουν εικόνες από χορό σε αρχαία ελληνικά αγγεία.
Άλλα στοιχεία που φανερώνουν την καταγωγή αυτού του χορού είναι το γεγονός ότι οι γυναίκες κρατάνε το ντέφι, το οποίο έπαιζαν επίσης στην αρχαία Ελλάδα οι βακχίδες, οι ακόλουθες του θεού Διονύσου.
Θα αναρωτιέστε λογικά τι σχέση έχει η Ελλάδα με έναν χορό της Κάτω Ιταλίας;
Όλα ξεκίνησαν κατά τον 8ο αιώνα με τον δεύτερο αποικισμό των Ελλήνων που εγκαταστάθηκαν στη Σικελία και τη Νότια Ιταλία. Μέσα σε 200 χρόνια οι Έλληνες κατάφεραν να ιδρύσουν εκεί πάνω από 100 χωριά δημιουργώντας την περίφημη Magna Grecia (Μεγάλη Ελλάδα). Σπουδαιότερη πολιτιστική άνθηση γνώρισε η περιοχή της Απούλιας και της Καλάμπριας.
ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Οι Αρχαίοι Ελληνικοί Ναοί Που Σώζονται Μέχρι Σήμερα Σε Όλο Τον Κόσμο!
Τι σχέση έχει η ελληνική γλώσσα με την Ταραντέλα;
Η παρουσία των Ελλήνων στην Κάτω Ιταλία και τη Σικελία συνεχίστηκε και τη Βυζαντινή περίοδο.
Ωστόσο, μετά την πτώση της Κωνσταντινούπολης οι ελληνικές αποικίες διαλύθηκαν με αποτέλεσμα το ελληνικά στοιχεία να ομογενοποιηθούν με τα Ιταλικά. Κάπως έτσι γεννήθηκε και η γλώσσα που σήμερα ονομάζεται Γκρεκάνικα.
Μάλιστα, πολλά παραδοσιακά συγκροτήματα που παίζουν τραγούδια της Ταραντέλα Πίτσικα τραγουδούν στα Γκρεκάνικα.
Πρόκειται για μια διάλεκτο της ελληνικής γλώσσας που ομιλείται από την ελληνική μειονότητα της Κάτω Ιταλίας. Τα Γκρεκάνικα είναι μια μίξη αρχαίων και βυζαντινών στοιχείων μιξαρισμένα με την ιταλική γλώσσα.
Αν και η γλώσσα αυτή έχει σωθεί χάριν στον προφορικό λόγο που τη μετέφερε από γενιά σε γενιά έχουν παραμείνει πολύ λίγα ελληνόφωνα χωριά στην Κάτω Ιταλία που χρησιμοποιούν την Γκρίκο. Ωστόσο, αυτή η διάλεκτος διατηρείται χάριν στα Γκρεκάνικα τραγούδια της Ταραντέλα.
Τα παραδοσιακά όργανα που συνοδεύουν την Ταραντέλα
Τα όργανα που χρησιμοποιούνται για αυτά τα τραγούδια είναι μια παραλλαγή του ακορντεόν, κιθάρα, φλάουτο και μια παραλλαγή του ντεφιού που ονομάζεται Ταμπουρέλι. Σήμερα η Ταραντέλα θεωρείται ο πιο δημοφιλής χορός της Ιταλίας και λαμβάνει χώρα συνήθως σε γιορτές και πανηγύρια.
ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: 16 Ελληνικοί Παραδοσιακοί Χοροί Που Θα Κλέψουν Την Καρδιά Σας!