Το κουτί της Πανδώρας που στην πραγματικότητα δεν ήταν κουτί!

Ο μύθος που μιλάει για το κουτί της Πανδώρας θεωρείται ένας από τους πιο περιγραφικούς μύθους της ανθρώπινης συμπεριφοράς στην ελληνική μυθολογία. Οι αρχαίοι Έλληνες χρησιμοποιούσαν αυτόν τον μύθο όχι μόνο για να διδάξουν στους νεότερους τις αδυναμίες των ανθρώπων, αλλά και για να εξηγήσουν αρκετές κακοτυχίες του ανθρώπινου γένους.

Σύμφωνα με τον μύθο, η Πανδώρα (Παν+δώρα) ήταν η πρώτη γυναίκα στη Γη, την οποία δημιούργησαν οι Έλληνες Θεοί. Ο καθένας από τους θεούς της χάρισε ένα δώρο, έτσι το όνομα της στα ελληνικά σημαίνει «αυτή που φέρει όλα τα δώρα». Παρόλα αυτά, μεταγενέστερα αναφέρεται ως εκείνη από την οποία εκπορεύονταν όλα τα δώρα προς τους ανθρώπους, καλά και κακά. Στη Θεογονία του Ησίοδου ήταν η πρώτη θνητή γυναίκα, αιτία όλων των δεινών, αντίστοιχη της βιβλικής Εύας!

Τι σχέση όμως έχει η Πανδώρα με τους θεούς και τους ανθρώπους;

Κάποτε, οι άνθρωποι ζούσαν μια ευτυχισμένη και άνετη ζωή. Έτρωγαν και έπιναν μαζί με τους θεούς στον Όλυμπο, δε χρειαζόταν να ψάξουν για την τροφή τους και ακόμη και ο θάνατος φάνταζε ένας γλυκός, αιώνιος ύπνος.

Ωστόσο, κάποια στιγμή, ο Δίας αποφάσισε ότι ο άνθρωπος έπρεπε να βρει τη δική του θέση στο σύμπαν και να μάθει να ζει μόνος του. Γι’ αυτό αποφάσισε να τον διώξει από τον Όλυμπο και απαίτησε πλέον να τιμά τους θεούς μέσα από τις θυσίες.

ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: 7 Ανεξήγητα Φαινόμενα Στον Όλυμπο Που Θα Σε Ανατριχιάσουν!

Ο Προμηθέας ξεγελάει τον Δία

Όταν οι άνθρωποι έμαθαν να κάνουν θυσίες ο Δίας έπρεπε να διαλέξει ποιο κομμάτι κρέατος θα έπαιρναν οι θεοί και ποιο οι άνθρωποι. Εδώ έρχεται στο μύθο μας και ο Τιτάνας Προμηθέας. Ο Προμηθέας ήταν προστάτης των ανθρώπων και ήθελε το καλύτερο κομμάτι κρέας να το παίρνουν αυτοί γι αυτό αποφάσισε να ξεγελάσει τον Δία.

Είπε στον πατέρα των Θεών να διαλέξει ποιο κομμάτι από τα δυο θέλει. Μόνο που ο Προμηθέας είχε βάλει το πολύ καλό κομμάτι κάτω από αηδιαστικό λίπος και κόκαλα και το κακό κομμάτι κάτω από ένα ωραίο φιλέτο. Έτσι ο Δίας διάλεξε αυτό που φαινόταν πιο ωραίο.

Ο Δίας τιμωρεί τους ανθρώπους και τον Προμηθέα

Όταν κατάλαβε ότι ο Προμηθέας τον είχε ξεγελάσει αποφάσισε να τιμωρήσει τους ανθρώπους, τους οποίους ο Προμηθέας αγαπούσε πολύ. Αυτό το έκανε με τον χειρότερο δυνατό τρόπο καθώς τους έκλεψε το αγαθό της φωτιάς.

Χωρίς τη φωτιά οι άνθρωποι δε θα μπορούσαν να δουν, να ζεσταθούν ή να μαγειρέψουν το φαγητό τους. Βέβαια, ο Προμηθέας δε θα το άφηνε να περάσει έτσι. Αποφάσισε να ανέβει κρυφά στον Όλυμπο και να κλέψει τη φωτιά με σκοπό να τη δώσει πίσω στους ανθρώπους. Έτσι και έκανε λοιπόν! Με τη βοήθεια της Αθηνάς μπήκε στο εργαστήρι του Ηφαίστου και με μια δάδα έκλεψε τη φωτιά.

Πως δημιούργησαν οι θεοί την Πανδώρα

Ο Δίας το κατάλαβε και αποφάσισε αυτή τη φορά να τιμωρήσει πιο σκληρά τους ανθρώπους. Κάλεσε τον Ήφαιστο να δημιουργήσει την πρώτη γυναίκα, καθώς μέχρι τότε υπήρχαν μόνο άνδρες και όλοι οι Θεοί της έδωσαν από ένα δώρο, ένα χάρισμα. Η Αθηνά την έμαθε να υφαίνει, η Αφροδίτη την έκανε ποθητή και ο Ερμής της έδωσε κοφτερό μυαλό.

Όπως περιγράφει ο Ησίοδος ήταν χάρμα οφθαλμών και έλαμπε τόσο πολύ που τη θαύμαζαν ακόμα και οι θεοί. Ήταν τόσο όμορφη που κανένας θνητός δεν μπορούσε να αντισταθεί, αφού μέχρι τότε δεν υπήρχαν γυναίκες παρά μόνον άνδρες. Ο Ησίοδος, αναφέρει μάλιστα πως από την Πανδώρα κατάγεται το θηλυκό γένος. Ωστόσο, για τον Ησίοδο η Πανδώρα ήταν το χειρότερο δώρο που μπορούσαν να κάνουν οι θεοί στον άνθρωπο.

Ο Δίας ξεγελάει τον αδερφό του Προμηθέα

Ο Δίας διέταξε τον Ερμή να προσφέρει την Πανδώρα ως δώρο στον Επιμηθέα, αδελφό του Προμηθέα. Εντούτοις, ο Προμηθέας είχε συμβουλεύσει τον Επιμηθέα να μη δεχτεί τίποτα από τους Θεούς. Όταν όμως ο Επιμηθέας αντίκρισε την Πανδώρα, έμεινε έκπληκτος από την ομορφιά της και δέχτηκε αμέσως να γίνει γυναίκα του. Τότε ο Δίας της χάρισε για το γάμο της ένα όμορφο πιθάρι και μαζί με αυτό της έδωσε την περιέργεια. Με μία προϋπόθεση όμως, ότι ποτέ αυτή δε θα το ανοίξει. Ο πατέρας τον Θεών της είπε ότι το κουτί περιείχε ειδικά δώρα από αυτούς, αλλά τη συμβούλευσε ότι ποτέ δε θα έπρεπε να ανοίξει το κουτί.

Το κουτί της Πανδώρας στην πραγματικότητα ήταν ένα πιθάρι

Αν και σήμερα αυτός ο μύθος είναι γνωστός ως το κουτί της Πανδώρας η λέξη που χρησιμοποίησε ο Ησίοδος για να περιγράψει το δοχείο ήταν «πίθος» που στα νεοελληνικά μεταφράζεται ως πιθάρι. Ο Έρασμος, όταν μετέφρασε τον Ησίοδο στα λατινικά αντί για πίθος διάβασε «πυξίς» που ήταν ένα σκεύος με καπάκι σε σχήμα κουτιού. Η λέξη «πυξίς» από την οποία προέρχεται η δική μας λέξη «πυξίδα» σήμαινε κουτί, και αργότερα σήμαινε όργανο προσανατολισμού. Από τη λέξη πυξίς, μέσω λατινικών, παράγεται και το αγγλικό box, όπως και το γαλλικό boîte (κουτί).

Η Πανδώρα ανοίγει το πιθάρι

Η Πανδώρα προσπαθούσε να τιθασεύσει την περιέργειά της, αλλά στο τέλος δεν μπορούσε να συγκρατηθεί άλλο. Άνοιξε το πιθάρι και άρχισαν να βγαίνουν όλες οι κρυφές ασθένειες και κακουχίες που είχαν έκρυψαν μέσα οι θεοί. Φοβήθηκε τόσο πολύ που είδε όλα τα κακά πνεύματα να βγαίνουν και προσπάθησε να κλείσει το πιθάρι όσο πιο γρήγορα γινόταν, κλείνοντας μέσα την «Ελπίδα».

Σύμφωνα με τον Ησίοδο, η Ελπίδα έμεινε πράγματι μέσα γιατί αυτό ήταν το θέλημα του Δία. Ήθελε να αφήσει τους ανθρώπους να υποφέρουν για να καταλάβουν ότι δεν έπρεπε να παρακούσουν τους θεούς τους. Η Πανδώρα ήταν το κατάλληλο άτομο για να το κάνει, γιατί ήταν αρκετά περίεργη, αλλά όχι κακόβουλη.

Το κουτί της Πανδώρας στη σημερινή εποχή

Το λεγόμενο κουτί της Πανδώρας είναι ένας μύθος που συναρπάζει τους ανθρώπους, τραβώντας τη φαντασία αμέτρητων καλλιτεχνών, οι οποίοι δημιούργησαν τοιχογραφίες, ψηφιδωτά και γλυπτά που απεικονίζουν την Πανδώρα και τα μυθολογικά στοιχεία. Ο ίδιος ο μύθος όμως εμφανίζεται σε πολλές διαφορετικές εκδοχές. Η πιο χαρακτηριστική διαφορά είναι ότι σε ορισμένους μύθους η Ελπίδα βγαίνει έξω.

Ο κύριος σκοπός του μύθου της Πανδώρας όμως είναι να αντιμετωπίσει το ερώτημα γιατί υπάρχει το κακό στον κόσμο. Η γέννηση της Πανδώρας αναπαρίσταται στο βάθρο του αγάλματος της Αθηνάς που βρίσκεται στον Παρθενώνα στην Ακρόπολη της Αθήνας.

Ποια είναι η σημασία του μύθου στο λεγόμενο κουτί της Πανδώρας

Σήμερα χρησιμοποιούμε τη φράση «άνοιξε το Κουτί της Πανδώρας» όταν κάποιος κάνει μια φαινομενικά ασήμαντη πράξη που μπορεί να έχει ανυπολόγιστες συνέπειες.

Τέλος, να πούμε ότι αυτός ο μύθος που μιλάει για το κουτί της Πανδώρας θέλει να σας θυμίζει για πάντα ότι η «η ελπίδα πεθαίνει πάντα τελευταία»!